Spring naar inhoud

Bedrijfsovername: juiste informatie belangrijker dan een goed contract?

Juist bij een unieke gebeurtenis als een bedrijfsovername (en ook een fusie, participatie of samenwerking) is het belang van een goed contract evident. Maar het contract kan nog zo uitgebreid en goed geformuleerd zijn, daarmee poets je de spreekwoordelijke "lijken uit de kast" niet weg. Garanties in een overnamecontract zijn bedoeld om de schadelijke gevolgen van onverwachte tegenvallers te kunnen verhalen, maar vormen geen waarborg dat er geen tegenvallers zullen zijn. Het is daarom van groot belang dat verkoper en koper over de juiste informatie over de onderneming beschikken en deze met elkaar delen.

Het belang van juiste informatie voor de verkoper

De verkoper wil geen problemen achteraf en zit zeker niet te wachten op een schadeclaim na de overname. Het gevolg daarvan kan immers zijn dat hij een deel van de koopprijs weer moet terugbetalen, waardoor de opbrengst tegenvalt. Het is daarom zinvol om de potentiële koper op voorhand expliciet te informeren over mogelijke problemen in de onderneming. De consequenties van problemen kunnen namelijk beter vooraf worden besproken dan achteraf. Ook bij bespreking vooraf zijn er wellicht gevolgen, bijvoorbeeld voor de hoogte van de koopprijs of doordat een vrijwaring wordt verlangd. De gevolgen zijn echter vaak groter bij ontdekking achteraf.

Verkopers due diligence

Het is voor de verkoper daarom zaak om alle informatie die voor een koper van belang is, tijdig beschikbaar te stellen. Daarbij kan een zogenaamde ‘verkopers due diligence’ een goed hulpmiddel zijn. Tijdens een verkopers due diligence onderzoekt de verkoper, eventueel met behulp van adviseurs, voorafgaand aan het overnametraject of alle benodigde informatie aanwezig is. Is niet alle informatie aanwezig dan wordt deze aangevuld. Ook wordt de informatie alvast systematisch geordend.

Informatiememorandum en kopers due diligence

Daarnaast kan een uitgebreid informatiememorandum met relevante cijfers en commerciële informatie helpen om de interesse te wekken van potentiële kopers en om verwachtingen te managen. Daarnaast kan een compleet en geordend gevulde (virtuele) dataroom het proces van het due diligence onderzoek en  de onderhandelingen versoepelen en versnellen. De verkoper hoeft dan niet te vrezen dat een gegadigde in een later stadium om aanvullende informatie vraagt of een onnodig slechte indruk krijgt van de onderneming. Op het moment dat het due diligence onderzoek loopt is er meestal al een (principe) afspraak over de koopprijs voor de aandelen, staat er tijdsdruk op het proces om tot een afronding te komen en kunnen onverwachte tegenvallers leiden tot heronderhandeling of zelfs tot het afbreken van de onderhandelingen. Als verkoper kan je dan in een lastige positie terecht komen.

Consequenties gebrekkige informatie na de verkoop

Nog vervelender is het als de verkoper na de overname van de koper te horen krijgt dat belangrijke informatie ontbrak. Als dat daadwerkelijk het geval is en het blijkt dat de verstrekte garanties daarmee onjuist zijn, dan kan het probleem alleen nog worden opgelost met geld. Het contract kan daarvoor wel goede kaders geven, maar daarmee wordt het probleem niet opgelost. Ook kan een schadeclaim leiden tot het aanspraak maken op verstrekte zekerheden en/of het opschorten of verrekenen van nog verschuldigde bedragen. Hierbij kun je denken aan termijnen van de koopprijs of terugbetaling van een door de verkoper verstrekte lening. Dat kan voor de verkoper tot problemen leiden. Voor de verhoudingen is een schadeclaim bovendien zelden bevorderlijk. Dit terwijl het vaak wel van belang is om de verhoudingen goed te houden, bijvoorbeeld omdat de verkoper nog enige tijd aan de onderneming verbonden blijft

Het belang van juiste informatie voor de koper

Als koper wil je zo veel mogelijk weten van de onderneming die je van plan bent over te nemen, om de risico's te kunnen inschatten en zo mogelijk te beperken. Daarom wordt in een due diligence onderzoek alle relevante beschikbare informatie over de onderneming onderzocht. Een due diligence onderzoek levert echter alleen een juist beeld op als de informatie nauwkeurig en zo volledig mogelijk is. Het is dus niet alleen zaak om de beschikbare informatie goed te onderzoeken, maar ook alert te zijn op eventueel ontbrekende informatie.

Als de koper achteraf constateert dat er toch een probleem is, terwijl hij het bestaan van dat probleem in het due diligence onderzoek had kunnen ontdekken, is het maar de vraag of dan nog een beroep gedaan kan worden op schending van een garantie. Dit wordt contractueel vaak uitgesloten. Bovendien is ook een koper over het algemeen niet gebaat bij een schadeclaim. Dat levert op zijn minst "gedoe" op. Bovendien wordt de aansprakelijkheid van de verkoper in het overnamecontract vaak beperkt, zodat in het ergste geval niet eens de volledige schade gevorderd kan worden. En ten slotte kan er nog een verhaalsprobleem optreden als de schade groter is dan de financiële zekerheid die in het kader van de overname verstrekt is.

Het is dan ook veel beter om vooraf zekerheid te hebben op basis van juiste en volledige informatie.