Is de Autopilot de bestuurder of blijf je zelf de bestuurder?
Handheld bellen met ingeschakelde Autopilot-functie
Op 10 oktober 2017 reed een bestuurder in zijn Tesla op de snelweg. Tijdens het rijden was de Autopilot ingeschakeld en was de bestuurder aan het bellen met zijn telefoon in de hand. Ik vraag mij zelf altijd af waarom je in een Tesla alsnog old fashion handheld gaat bellen, terwijl je met één druk op de knop handsfree kan bellen, maar dit terzijde. De bellende bestuurder werd opgemerkt door een politieagent. Het gevolg: de man ontving een bekeuring van € 230 voor niet handsfree bellen. De man was het hier niet mee eens want hij reed niet zelf, maar de Autopilot reed. Hij was dus helemaal geen bestuurder van het voertuig dus die bekeuring was onterecht. De kantonrechter deelde deze visie niet. De man ging in hoger beroep en op 31 juli 2019 gaf het hof Arnhem-Leeuwarden duidelijkheid over deze kwestie.
Handheld bellen is ongevaarlijk als Autopilot in werking is?
De bestuurder leek op het eerste gezicht een plausibel verhaal te hebben waarom niet hij, maar de Autopilot de bestuurder zou zijn. De Autopilot van zijn Tesla kan immers zelf sturen en remmen zonder dat ingrijpen van een persoon noodzakelijk is. De ‘bestuurder’ hoeft dus in feite echt niets te doen. Zelfs niet bij noodsituaties. Om zijn standpunt te verduidelijken maakte hij een vergelijking met een rijinstructeur. De rijinstructeur is geen feitelijk bestuurder maar houdt slechts toezicht op de onervaren bestuurder. Daarom mag de rijinstructeur ook tijdens de rijles een mobiele telefoon vasthouden. De man in kwestie benadrukte nog dat zijn Tesla veel veiliger zou zijn dan een bellende rijinstructeur. Bellen terwijl de Autopilot functie in werking is zou geen afbreuk vormen aan de verkeersveiligheid en daarom vond hij de boete onterecht.
Oordeel van het hof
Het hof keek toch anders tegen de visie van de automobilist aan en liet zien dat de vergelijking met de rijinstructeur in zijn situatie niet op ging.
In de wet worden er namelijk twee soorten bestuurders onderscheiden: de juridische bestuurder en de feitelijk bestuurder.
De juridisch bestuurder is degene die een feitelijk bestuurder onder toezicht laat besturen. Alléén een rijinstructeur of een examinator vallen onder dit begrip.
De feitelijk bestuurder is degene die de bedieningsorganen van een motorrijtuig hanteert en door middel daarvan de voortbeweging en rijrichting van het motorrijtuig beïnvloedt. Je bent zelfs een feitelijk bestuurder als je een auto aan het duwen bent of aan de hand meevoert. Ook het aantrekken van de handrem kan je een feitelijk bestuurder maken.
Het hof oordeelde dat de man zelf de Autopilot heeft ingeschakeld en bediend en daarmee dus de voortbeweging en rijrichting van de auto heeft beïnvloed. Hij is daarom als feitelijk bestuurder aan te merken. Hij had natuurlijk gehoopt dat hij als juridisch bestuurder aangemerkt zou worden maar het hof liet door jurisprudentie en de wetsgeschiedenis zien dat hij toch echt de feitelijke bestuurder van zijn Tesla bleef. De bestuurder bleef dus ondanks de ingeschakelde Autopilot zelf verantwoordelijk voor het voertuig én voor de naleving van de wet- en regelgeving. De boete van € 230 was een feit.
Tot slot
De verantwoordelijkheid afschuiven op de Autopilot van de elektrische auto was dus niet mogelijk en dit is maar goed ook. Anders zou men zelf mogen inschatten en beslissen of men zich wel of niet aan de wet zou hoeven te houden. Dan zou het hek van de dam zijn en het aantal ongelukken snel toenemen. Het merendeel van de mensen beschikt immers niet over een Autopilot functie en zal dus zelf moeten blijven opletten en remmen wanneer nodig. De auto doet dit niet voor ze en het verbod van handheld bellen blijft natuurlijk van kracht.
Ben je betrokken geraakt bij een ongeval waarbij de Autopilot aanstond of heb je andere vragen naar aanleiding van deze blog? Neem dan contact met mij op.