Negeer de blockchain niet

Het beeld van een spreeuw die op de vensterbank gaat zitten in een poging om tegen zijn eigen spiegelbeeld te vechten laat mij al een paar dagen niet meer los. De metafoor is afkomstig van de Drentse zanger Ruud Fieten uit zijn lied Wintercome. Een mooi lied.

Het beeld blijft hangen omdat de spreeuw, in plaats van zijn eigen spiegelbeeld te bevechten, ook door het glas zou kunnen kijken. Hij kan zichzelf dan voorstellen in de wereld aan de andere kant van de ruit. Hij kan, op veilige afstand, een andere wereld observeren. Waarom deze, wellicht wat vage, vergelijking in een Xpertblog? Dat leg ik uit.

Wat de spreeuw doet en ziet is eigenlijk wat innoverende ondernemers doen. Eerst vechten tegen bestaande conventies. Dan wat je bedacht hebt toetsen aan de praktijk. En als het werkt: vliegen!

Een actuele innovatie in mijn vak is de inzet van blockchaintechniek. Een digitaal 'grootboek' dat het mogelijk maakt transacties goed te keuren (valideren) en te bewaren binnen een netwerk van computers, een peer-to-peer netwerk.

De techniek maakt digitaal 'geld' mogelijk, denk aan bitcoin en andere cryptovaluta. De blockchaintechnologie maakt het ook mogelijk digitale aandelen uit te geven, zogeheten cryptotokens. Ook kunnen allerlei formaliteiten door de blockchain worden overgenomen. Denk aan de – nu wettelijk voorgeschreven – stappen bij de overdracht van een woning of ander onroerend goed. Nu zijn het de notaris en het kadaster die daar zorg voor dragen. Je zou eveneens de zwarte handel in concertkaarten kunnen aanpakken met de blockchaintechnologie.

De juridische omgang met de techniek is, om bij de metafoor van de spreeuw te blijven, voor velen nog in het stadium van het bevechten van het spiegelbeeld en observeren van mogelijkheden. De eerste advocaten zijn er al druk mee en de eerste uitspraken van rechters rollen binnen. Zo raakt de blockchain juridisch ingebed.

Langzaam wordt ook duidelijk wat voor ondernemers de waarde van de blockchain wordt. Daar komt ook regelmatig de rechter aan te pas. Zo is volgens de rechtbank de bitcoin geen wettig betaalmiddel, het is geen geld maar een verhandelbaar vermogensrecht. De rechter heeft ook beslist dat je beslag kunt leggen op cryptovaluta. Verder is inmiddels duidelijk dat inwisselen van bitcoins tegen wettige betaalmiddelen een financiële transactie is die is vrijgesteld van BTW. Het Europese Hof heeft dat gevonnist.

Inmiddels is eveneens duidelijk hoe je de waarde van cryptovaluta moet bepalen voor de aangifte inkomstenbelasting en staat vast dat je een faillissement kunt aanvragen op basis van een vordering in bitcoins. Het zijn stappen die worden gezet richting invoering en acceptatie van de blockchain. Maar we zijn er nog niet, er valt nog het nodige uit te vinden.

Wat opvalt is dat Groningen een spilfunctie in de ontwikkelingen vervult. Er lopen hier in de regio verhoudingsgewijs veel blockchain-initatieven. Met als meest actuele voorbeeld de Blockchain Hackathon die donderdag begint. Het is de grootste blockchain hackathon ter wereld en hij is in de voormalige Suikerfabriek.

Innovatie gedijt bij een wedstrijd zoals een hackathon, dat zal niet verbazen. Ruim zestig teams bedenken er concrete blockchain-toepassingen voor kwesties die organisaties als de Nationale Politie, het UMCG of gemeenten hen voorschotelen.

Het lied van Ruud Fieten eindigt met de vaststelling dat als de druk nog een beetje wordt opgevoerd er diamanten in het verschiet liggen. Hij is er zeker van. Ik ook: dit weekeinde zal een volgende stap in de ontwikkeling van blockchain worden gemaakt.

• De introductie van de blockchain valt niet te negeren, steek als ondernemer je licht op
• Denk na over mogelijke toepassingen van de techniek in je bedrijf
• Weet dat inwisselen van bitcoins tegen wettige betaalmiddelen een financiële transactie is en dat die is vrijgesteld van btw
• Handel je betalingen af met de bitcoin, wees je er dan van bewust dat je weliswaar beslag kunt leggen, maar dat dit in de praktijk allerminst eenvoudig is
• Uitgifte van cryptovaluta of cryptotokens is nog niet gereguleerd maar wordt beheerst door bestaande wet- en regelgeving. Hou daar rekening mee en wees voorzichtig.

Ik schreef deze blog in een reeks Xpertblogs voor Noordzaken, RTV Noord.