Onrechtmatig geweldgebruik door de ME?
Het aansprakelijkheidsrecht is nooit saai. Elke casus is anders en je kunt het aansprakelijkheidsrecht overal tegenkomen. Op de werkvloer, in het verkeer en bijvoorbeeld op het voetbalveld. Of zoals in dit blog: naast het voetbalveld.
Onlangs schreef ik voor het tijdschrift Rechtspraak Aansprakelijkheids- en Verzekeringsrecht een wenk bij een uitspraak van de rechtbank Den Haag. Een supporter had letsel opgelopen tijdens een charge van de ME waarbij hij was aangevallen door een politiehond en was geslagen en geschopt. Was de ME aansprakelijk en had de supporter recht op schadevergoeding? Of was het een kwestie van eigen schuld dikke bult? De uitkomst lijkt voor de hand te liggen maar deze uitspraak laat zien dat het recht niet altijd zo simpel is.
De casus
In deze zaak ging het om voetbalsupporters die tijdens/na een wedstrijd van ADO Den Haag richting het hoofdgebouw liepen om daar te gaan protesteren. De sfeer werd al snel grimmig en agressief waardoor de ME de opdracht kreeg om op linie te gaan staan en charges uit te voeren. Er werden ook een paar politiehonden ingezet.
Ondanks dat er diverse malen was geroepen door de ME’ers dat er geweld zou worden gebruikt als de supporters niet zouden weggaan, bleef één man staan en begon te schreeuwen. Ik vraag mij dan persoonlijk af waarom je geen gehoor geeft aan de oproep om weg te gaan, omdat een confrontatie met een ME’er én een politiehond vaak niet al te plezierig verloopt. Hoe dan ook, deze man nam pas de benen toen de politiehond op hem werd afgestuurd. De hond was sneller en hij werd gebeten en viel hard voorover en hij kreeg klappen met een wapenstok. Toen hij wilde opstaan ging dit moeizaam, viel hij weer en werd hij, terwijl hij op de grond lag, tweemaal geslagen met een wapenstok en een paar keer geschopt.
Wat vorderde de supporter?
In een deelgeschil vordert het slachtoffer een verklaring voor recht dat de politie onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld en hij vordert een voorschot van € 15.000 voor zijn letselschade. De hond en de ME’er hadden hem namelijk toch behoorlijk te pakken gehad en daardoor was zijn knieschijf gebroken.
(On)rechtmatig geweld
Was de politie nu aansprakelijk jegens de supporter? Ja, de rechtbank oordeelde dat de laatste twee klappen met de wapenstok en de schoppen niet voldeden aan art. 7 Politiewet. Het had voor de ME’er duidelijk moeten zijn toen de supporter voor de tweede keer op de grond viel dat het toepassen van geweld niet voldeed aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. Er was op dat moment namelijk geen noodzaak om door te blijven slaan en schoppen. In zoverre scoorde de supporter bij de rechtbank Den Haag.
Maar als er sprake is van geweld dat binnen de grenzen van proportionaliteit en subsidiariteit is gebleven is de politie niet aansprakelijk. Dit was het geval voor de inzet van de politiehond en de toen gegeven klappen met de wapenstok. Om de orde te handhaven was het noodzakelijk dat de politie de supportersmenigte wegdreef door middel van charges. De ME had de supporters ook nog gewaarschuwd en gevorderd om weg te gaan. Hier gaf de man geen gehoor aan en bleef de confrontatie opzoeken. Hierdoor was de inzet van de politiehond proportioneel en stond in verhouding tot het doel. Dit geweld was derhalve wel rechtmatig en niet in strijd met art. 7 Politiewet.
De politie was dus voor de inzet van de politiehond en de toen gegeven klappen met de wapenstok niet aansprakelijk. Voor de klappen en schoppen die gegeven waren toen hij op de grond lag was de politie wél aansprakelijk. Krijgt de supporter nu ook zijn schade (deels) vergoed?
Schade van de supporter
De supporter stelde dat hij als gevolg van het geweld een gebroken knie heeft opgelopen. De vraag was of dit letsel is ontstaan door het rechtmatige of onrechtmatig optreden van de politie.
Op de camerabeelden is te zien dat het knieletsel moet zijn ontstaan door het optreden van de politiehond of door een klap met de wapenstok toen de hond hem aanviel. Het letsel is dus niet ontstaan tijdens de latere klappen en schoppen toen hij op de grond lag. Het geweld dat het letsel veroorzaakt heeft was echter rechtmatig. Dit maakt dat er geen causaal verband aanwezig was tussen het letsel en het onrechtmatig handelen van de politie. Zijn letselschade was dus wel eigen schuld dikke bult.
Misschien de volgende keer toch maar eieren voor je geld kiezen en een confrontatie met de politie voorkomen.
Heb je vragen over dit blog of over aansprakelijkheid en/of schade? Neem dan gerust contact op met een van onze aansprakelijkheidsrecht advocaten.