Tuchtrechtspraak: een bonte verzameling
De tuchtrechtspraak kenmerkt zich door een bonte verzameling van uiteenlopende klachten. Vaak betreft het een klager die zich ongehoord of gesteund voelt, of boos is over een tegenvallend resultaat. Maar soms is de klacht dusdanig ernstig dat er een zware sanctie moet volgen omdat de gehele beroepsgroep is geschaad. Dan komt de meerwaarde van het tuchtrecht naar voren en wordt getracht om de kwaliteit hoog te houden.
Ondanks dat de intentie vaak goed is, gaat het soms niet zoals gehoopt. Zo kun je iets over het hoofd zien, stuur je als arts per abuis het hele medisch dossier in plaats van één specifieke brief door, verlies je als advocaat een grote zaak of ben je op het veld net iets te fanatiek en overschrijd je daardoor in the heat of the moment net de grens van wat was toegestaan. Het kan iedereen overkomen. Maar wat als er dan een tuchtklacht tegen je wordt ingediend?
Een tuchtklacht is altijd vervelend en is erg persoonlijk. Waar je normaal gewend bent om voor een ander op te treden, komt nu ineens je eigen handelen of nalaten onder een vergrootglas te liggen. Een tuchtrechter gaat gelukkig niet beoordelen of een bepaalde beslissing inhoudelijk juist is. Een tuchtrechter oordeelt namelijk of je gehandeld hebt zoals van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Ook kan er in een tuchtprocedure geen schadevergoeding worden gevorderd.
Enkele voorbeelden uit de praktijk
Tuchtcommissie betaald voetbal
Riechedley Bazoer, voetballer bij Vitesse, trapte tijdens een wedstrijd tegen FC Emmen op 8 november 2020 zijn tegenstander vol tegen zijn knie. Zijn tegenstander viel schreeuwend op de grond, al gebeurt dat natuurlijk vaker bij een voetbalwedstrijd. Hoorde dit incident bij het spelletje omdat Bazoer de bal wilde raken, of was dit tuchtrechtelijk verwijtbaar? De tuchtcommissie betaald voetbal vond dat er sprake was van “ernstig gemeen spel” en legde een schorsing voor drie duels op, waarvan 1 duel voorwaardelijk[1]. Dat is toch erg spijtig voor een voetballer die hier waarschijnlijk nooit bij stilstond toen hij vol in gedachten op de bal af ging.
Raad van Discipline Advocatuur
In de advocatuur komt men soms ook een behoorlijke rotte appel tegen. Bijvoorbeeld een advocaat uit Den Haag die het wel erg bont had gemaakt door voor de tweede maal geschrapt te worden van het tableau[2]. In deze zaak was er een dekenbezwaar ingediend omdat de advocaat een enorme puinhoop had gemaakt van de nalatenschap voor een minderjarige. Zo verkocht hij een huis voor de helft van de waarde, liet hij een auto op naam van zijn eigen vrouw zetten en liet de Braziliaanse moeder van de erfgenaam documenten tekenen die zij wegens een taalbarrière niet goed begreep. Kortom: volgens de Raad van Discipline vormt deze advocaat een gevaar voor het vertrouwen in de advocatuur waardoor de schrappingsmaatregel op zijn plaats is.
Tuchtrecht Euthanasie
In bovenstaande voorbeelden is het duidelijker om te beoordelen of er wel of geen sprake is van een tuchtrechtelijk verwijt. In de geneeskunde is dit vaak lastiger. Neem bijvoorbeeld de specialist ouderengeneeskundige die in 2016 euthanasie verleende aan een 74-jarige patiënte die zwaar dement was. Deze patiënte had een schriftelijke wilsverklaring opgesteld dat zij niet verder wilde leven als zij dement zou worden. Volgens de arts voldeed de wilsverklaring aan de 6 eisen uit de Euthanasiewet[3], hadden twee gespecialiseerde artsen de euthanasie beoordeeld, had haar echtgenoot en wettelijk vertegenwoordiger van de patiënte ingestemd met de euthanasie en had het verplegend team uit het verzorgingstehuis ook unaniem ingestemd met de euthanasie. De arts heeft daarop de euthanasie uitgevoerd. Na het overlijden stuurde de gemeentelijke lijkschouwer de meldingsformulieren naar de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RTE). Vanaf dat moment raakte de arts plotseling verwikkeld in een tuchtrechtelijke en strafrechtelijke procedure terwijl zij dacht dat zij de euthanasie zorgvuldig en conform de wet had uitgevoerd.
Tuchtrecht
Het Regionaal Tuchtcollege Euthanasie legde een berisping op aan de arts. Maar in beroep vond het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg deze maatregel te zwaar en legde een waarschuwing op. Beide instanties vonden de klacht wel gegrond de wilsverklaring niet duidelijk was. Ook had er nog een poging ondernomen kunnen worden om de medicatie vooraf te bespreken, ook al was de patiënte dement. Dit maakte dat er sprake was van onzorgvuldig handelen.
Strafrechtelijke vervolging
Deze arts was overigens de eerste arts in ons land die strafrechtelijk werd vervolgd voor de uitgevoerde euthanasie. De strafrechter ontsloeg de inmiddels gepensioneerde arts van rechtsvervolging[4] en de Hoge Raad heeft dit vonnis bekrachtigd. Volgens de Hoge Raad kunnen ook andere omstandigheden waaruit de bedoelingen van de patiënte kunnen worden afgeleid een rol spelen naast een schriftelijke wilsverklaring. De arts had volgens de Hoge Raad dus niet in strijd met de wet gehandeld.
Al met al is de arts vier jaar lang verwikkeld geweest in tuchtrechtelijke- en strafrechtelijke procedures. Vier jaar lang slapeloze nachten, veel tijd en geld kwijt naar aanleiding van een handeling waarbij zij dacht dat alles zorgvuldig en conform de wet te was uitgevoerd. Zo verrassend en ingewikkeld kan het tuchtrecht ook zijn.
[1] https://www.knvb.nl/nieuws/betaald-voetbal/tuchtzaken/62020/riechedly-bazoer-moet-twee-duels-missen-door-schorsing
[2] https://tuchtrecht.overheid.nl/zoeken/resultaat/uitspraak/2020/ECLI_NL_TADRSGR_2020_89
[3] De Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding wordt in de volksmond de Euthanasiewet genoemd.
[4] Ontslag van alle rechtsvervolging betekent dat het feit wel bewezen is maar dat dit geen strafbaar feit oplevert.
Juridische bijstand
Ben je ook geconfronteerd met een tuchtklacht? Laat je dan altijd bijstaan door een specialist zodat je weet wat je kunt verwachten, goed wordt begeleid in dit proces en jouw zaak in vertrouwde handen is.