Samenwerken in de zorg
Samenwerken in de zorg kan in verschillende vormen. Standaard is natuurlijk een ‘gewone’ overeenkomst waarin wordt vastgelegd wie wat gaat doen. Iets verder gaat een joint venture, waarbij hetgeen samen wordt gedaan een meer zelfstandige positie naar buiten toe krijgt. Dat kan overigens ook op basis van een vrij eenvoudige overeenkomst, maar dit kan ook meer geformaliseerd als een zelfstandige entiteit. Denk aan een personenvennootschap (bijvoorbeeld een vennootschap onder firma) of een besloten vennootschap.
Hoe kies je de juiste vorm voor samenwerking?
De keuze voor de vorm hangt enerzijds vaak af van de vraag hoe ver een samenwerking gaat, want hoe omvangrijker en verdergaand een samenwerking is, des te sneller bestaat behoefte om zaken formeler te regelen. Aan de andere kant spelen de wensen en voorkeuren van de betrokken ondernemingen een rol. De een heeft nu eenmaal een voorkeur voor het formaliseren en institutionaliseren van samenwerkingen. De ander houdt het liever zo simpel mogelijk.
We zien wel steeds vaker dat mededingingsrecht ook een rol speelt. Als het gaat om een samenwerking tussen partijen die geen (potentiele) concurrenten van elkaar zijn, is er niet zoveel aan te hand. Als een samenwerking echter (negatieve) gevolgen kan hebben voor de mededinging op de zogeheten relevante markt waarop de samenwerkende partijen beiden actief zijn, is niet alles toegestaan.
Schat de effecten van de samenwerking in
De verantwoordelijkheid om de mededingingsrechtelijke gevolgen van een samenwerking in de gaten te houden, ligt bij de samenwerkende partijen zelf. Zij moeten een self assessment doen, om de effecten van hun samenwerking in te kunnen schatten. In het verleden was zichtbaar dat partijen soms maar gingen fuseren of een hele formele joint venture tot stand brachten, omdat dit als concentratie (net als een fusie of overname) werd aangemerkt die door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) werd beoordeeld. Dan lag de verantwoordelijkheid niet meer bij hen zelf.
Het is in veel gevallen best mogelijk om een samenwerking zo in te kleden dat de mededinging niet verstoord wordt, of de voordelen van de samenwerking te laten opwegen tegen de mogelijke nadelen. Ook zijn er veel vrijstellingen waar gebruik van kan worden gemaakt. Breng dus in kaart wat de voordelen van de samenwerking voor de patiënt en de zorg in het algemeen zijn en weeg af welke stakeholders (patiënt, concurrent, zorgverzekeraar) hier ook nadelen in zullen zien. Als de nadelen al niet kunnen worden weggenomen door de juiste vorm (en zelf opgelegde voorwaarden) voor de samenwerking te kiezen, kan die vorm (en kunnen die voorwaarden) er in elk geval voor zorgen dat de nadelen zo beperkt blijven dat de samenwerking mogelijk moet zijn.