De juridische implicaties van blockchaintechnologie: wat zijn smart contracts?

De blockchain kan gezien worden als een digitaal grootboek waarin allerlei transacties geregistreerd kunnen worden. Dit digitale grootboek werkt via een zogenaamd peer-to-peer network: computers binnen een groot netwerk zullen deze transacties gelijktijdig registreren. Doordat een transactie decentraal geregistreerd wordt, kan deze achteraf niet of nauwelijks gewijzigd worden. Om deze handelingen te kunnen verrichten wordt er vaak gebruik gemaakt van smart contracts.

Smart contracts maken het mogelijk dat een transactie plaatsvindt zonder menselijke tussenkomst. Anders dan de naam doet vermoeden is een smart contract noch slim noch een contract. Een smart contract is een computerprogramma dat automatisch controleert of er wordt voldaan aan bepaalde voorwaarden die vooraf zijn vastgesteld. Vooraf is er bepaald dat er na een bepaalde actie, een bepaalde reactie moet volgen (als dit, dan dat).

Een smart contract kan bijvoorbeeld ingezet worden bij online winkelen. Als het pakket ontvangen is door de consument (als dit) dan wordt de koopprijs automatisch overgemaakt naar de betaalrekening van de verkoper (dan dat). Een smart contract kan op oneindig verschillende manieren ingevuld worden. Het kan een juridische component hebben, maar dat hoeft niet het geval te zijn als het gaat om feitelijke handelingen. Of een actie wordt uitgevoerd, is puur afhankelijk van de voorwaarden die vooraf in een smart contract zijn opgenomen. Hoe een smart contract juridisch wordt geduid, hangt af van de specifieke toepassing.

Smart contracts zijn niet onlosmakelijk verbonden aan blockchain. De oorsprong van smart contracts wordt toegeschreven aan Nick Szabo die in 1995 enkele papers publiceerde over dit onderwerp. Dit terwijl de eerste blockchaintransactie pas in 2010 plaatsvond. De reden dat smart contracts en blockchain zo goed samen gaan, ligt in het feit dat blockchaintechnologie zich erg goed leent voor toepassing ervan op grote schaal.

Hoewel smart contracts een voor het grote publiek nog relatief onbekende term is en er technologische aspecten aanzitten die menig persoon af zullen schrikken, zijn de juridische complicaties die zich voordoen veelal een gevolg van bekende en gebruikelijke omstandigheden.

Bij het voorbeeld over online winkelen kan bijvoorbeeld een fout sluipen in de programmeercode, waardoor het bedrag niet wordt overgemaakt. Of de fout zorgt ervoor dat een verkeerd bedrag wordt overgemaakt aan de verkoper. Daarnaast kan er gedacht worden aan de voorwaarden die in een smart contract zijn geprogrammeerd die achteraf niet of nauwelijks gewijzigd kunnen worden. Er kan discussie ontstaan over de manier waarop deze voorwaarden moeten worden uitgelegd.

Er zijn tal van voorbeelden te bedenken met een juridisch karakter die een advocaat kan oplossen aan de hand van huidige wet- en regelgeving. Voordat er echter overgegaan kan worden tot oplossing van een dergelijk conflict, is het goed kennis te hebben van smart contracts en de technologie erachter.

Heeft u vragen omtrent de juridische aspecten van smart contracts? Het blockchainteam van PlasBossinade helpt u graag hierbij.