Geen leges bij bestemmingsplannen van meer dan 10 jaar oud

Categorie
Bestuursrecht
laatst geüpdate
Leestijd
2 minuten
Bestemmingplannen moeten in beginsel elke 10 jaar worden herzien. Als de gemeente dat niet op tijd doet, vervalt de bevoegdheid tot het heffen van leges voor activiteiten in dat bestemmingsplangebied (artikel 3.1 lid 4 Wro). In de praktijk heet dat de legessanctie.

Dat kost gemeenten (soms veel) geld. Daarom gaan sommige gemeenten nogal creatief met die legessanctie om. Zij menen bijvoorbeeld dat het wettelijk verbod om leges in te vorderen niet in de weg zou staan aan het heffen van leges; in meer dan 10 jaar oude bestemmingsplannen sturen zij de argeloze burger dan een legesaanslag in de hoop dat de brave burger – niet bekend met de legessanctie – die aanslag zou betalen. Andere gemeenten stellen dat de legessanctie alleen betrekking heeft op de toets van bouw-omgevingsvergunningen aan het bestemmingsplan en niet op andere diensten zoals het verlenen van aanleg- of sloopvergunningen of de toets van bouw-omgevingsvergunningen aan het Bouwbesluit of Welstand.

In een arrest van 17 november 2017 heeft de Hoge Raad een eind gemaakt aan al deze creativiteit. De Hoge Raad oordeelde – kort gezegd – dat:

  • de legessanctie niet alleen de bevoegdheid tot invorderen van leges betreft, maar ook de bevoegdheid tot het heffen van leges;
  • de legessanctie niet alleen ziet op bouwactiviteiten, maar ook op omgevingsvergunningen voor aanleg- of sloopactiviteiten én op omgevingsvergunningen voor van het bestemmingsplan afwijkend gebruik (artikel 2.1 lid 1 sub c Wabo);
  • de legessanctie ziet op álle diensten die betrekking hebben op een omgevingsvergunning voor een activiteit in een bestemmingsplan van meer dan 10 jaar oud.

Kortom; gemeenten die hun bestemmingplannen niet tijdig herzien, worden geconfronteerd met een zeer ruime legessanctie; binnen zo’n verouderd bestemmingsplan kunnen in het geheel geen leges meer worden geheven.

Deze situatie zal overigens niet zo heel lang meer duren. Bij de Tweede Kamer ligt een wetsvoorstel (nr. 34 666) waarin wordt geregeld dat de actualiseringsplicht van bestemmingsplannen vervalt voor bestemmingsplannen die elektronisch raadpleegbaar zijn. Dat zijn tegenwoordig bijna alle bestemmingsplannen. Het wetsvoorstel is tijdens de kabinetsformatie controversieel verklaard, maar zal waarschijnlijk – mede als gevolg van het arrest van de Hoge Raad van 17 november 2017 – spoedig weer in behandeling worden genomen.

alle blogs & vlogs