Pas op voor juridisch mijnenveld na Brexit

De onderhandelingen erover zijn nog in volle gang. De onderhandelaars spelen een chicken game. Ik wil me in deze blog focussen op de gevolgen van de Brexit voor 'ons' ondernemers. Vooral op juridisch gebied, want dat is mijn vakgebied. Ik ga er daarbij maar vanuit dat er een harde Brexit komt. Wat betekent dat het VK de EU verlaat zonder vervangende afspraken.

Een van de gevolgen van een no-deal Brexit is het wegvallen van het vrij verkeer van personen, kapitaal, goederen en diensten. Dit brengt allerlei praktische en juridische handelsbelemmeringen met zich mee. Denk aan grenscontroles, papierwerk, extra kosten en heffingen en het wegvallen van vergunningen.

Verschillende registraties van IE-regels voor merken en modellen kennen een Europese grondslag. Die registraties zullen in het VK na de Brexit niet meer gelden. Onduidelijk is of bestaande (EU) registraties dan nog bescherming hebben in het VK. Het is goed denkbaar dat houders van een merk- of modellenrecht die rechten voor 29 maart aanstaande in het VK moeten registreren, willen ze daar beschermd blijven.

U bent net bekomen van de invoering van Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Na de Brexit geldt de AVG niet meer voor het VK en is het VK, wat de AVG noemt, een 'derde land' waar volgens de AVG opslag en verwerking van persoonsgegevens in beginsel onveilig is. Doorgifte van persoonsgegevens kan alleen na een besluit van de Europese Commissie. Dat komt er alleen als in het VK een even (strenge) privacybescherming geldt. Neemt de Europese Commissie zo'n besluit niet, dan mag je als bedrijf geen persoonsgegevens naar het VK transporteren. Dat leidt tot problemen wanneer bijvoorbeeld (personeels)gegevens van een bedrijf worden opgeslagen in Groot-Brittannië.

Ook de werking van contracten tussen een partij uit het VK en een Nederlandse ondernemer, kan door de Brexit worden geraakt. Dat geldt vooral als in het contract niet geregeld is welk recht(systeem) op de overeenkomst van toepassing is. Nu gelden over en weer nog Europese regels.

Na de Brexit kan het zijn – bijvoorbeeld als de partij uit het VK een procedure start bij de Engelse rechter – dat Engels recht van toepassing is. Omdat het Engels recht overeenkomsten anders uitlegt en benadert, kunnen uitkomsten van dergelijke procedures onzeker zijn. Het lijkt dus verstandig in lopende én nieuwe contracten een beding op te nemen waarin een keuze wordt gemaakt voor een rechtsysteem.

Ook bepalingen over de werking van een beding, bijvoorbeeld van non-concurrentie of exclusieve distributie of dealerschap verliezen hun kracht na de Brexit.

Dankzij EU-regels is het betrekkelijk eenvoudig in EU-landen een procedure te starten. Een incasso bijvoorbeeld. Daar waar vonnissen van rechters in EU-staten nu automatisch in andere lidstaten gelden, zullen na de Brexit omslachtige en dure procedures nodig zijn.

Mijn opmerkingen gaan maar over een klein deel van de nieuwe onzekerheden. Het (film-)citaat over the chicken game komt uit 'Rebel without a cause', James Dean's film uit 1955. Over rebellie zonder werkelijk doel. Of de Brexit-rebellie een doel gaat dienen, zal de tijd leren. Vast staat dat ondernemers er goed aan doen zich er op voor te bereiden.

• Controleer contracten met partijen uit het VK op bepalingen over het rechtstelsel. Pas aan wanneer nodig
• Controleer lopende contracten ook op bepalingen met territoriale werking (beperkt tot de EU)
• Registreer merken en modellen afzonderlijk in het VK
• Neem in nieuwe contracten, wanneer dat kan, de voorwaarde op dat Nederlands recht geldt.

Ik schreef deze blog in een reeks Xpertblogs voor Noordzaken, RTV Noord.