Regeling Spoedaanpak Stikstof Bouw en Infrastructuur
Op 24 maart 2020 is de Regeling Spoedaanpak Stikstof (Stcrt 2020, 15825) in werking getreden, ook wel de “stikstofbank” genoemd. Zonder corona zou daar ongetwijfeld veel aandacht aan zijn besteed. Dat is nu anders, maar dat maakt de regeling niet minder belangrijk. De regeling is bedoeld om de stikstofproblemen voor de bouwsector op te lossen. Of dat op korte termijn lukt, is nog maar de vraag, maar ik zal kort uitleggen hoe het werkt.
Bronmaatregelen zorgen voor minder stikstof
Zoals bekend heeft de regering bronmaatregelen getroffen, om de uitstoot van stikstof te beperken. Vooralsnog gaat het om de snelheidsverlaging op autosnelwegen, regels over de samenstelling van veevoer en sluiting van bepaalde varkenshouderijen. Er volgen in de toekomst wellicht meer maatregelen. Die (bron)maatregelen zorgen er voor dat de stikstofuitstoot in Nederland afneemt. Nog niet zo heel veel, maar het goede nieuws is dat voor het vlottrekken van de woningbouw ook niet zo heel veel stikstofreductie nodig is omdat bij woningbouw relatief weinig stikstof vrijkomt (in vergelijking met bijvoorbeeld landbouw en industrie). De genoemde bronmaatregelen moeten leiden tot stikstofruimte voor de bouw van 75.000 woningen.
30% van stikstofwinst naar natuur, 70% naar nieuwe ontwikkelingen
Van de behaalde stikstofwinst wordt 30% afgeroomd voor de natuur, zodat ook de natuur beter wordt van de bronmaatregelen. De overige 70% wordt ingeboekt in het stikstofregistratiesysteem. Die stikstofruimte is beschikbaar voor nieuwe woningbouw- en infrastructurele projecten. Welke projecten dat zijn, regelt de Regeling Spoedaanpak Stikstof.
Tracébesluiten en woningbouw
Depositieruimte kan – door de minister – worden gereserveerd voor de uitvoering van zeven met name genoemde tracébesluiten (bijvoorbeeld A1/A28 knooppunt Hoevelaken, A6 Almere-buiten-Oost–Lelystad) en - door Gedeputeerde Staten (GS) - voor woningbouwprojecten.
In de eerste twee weken na 24 maart 2020 (dus tot 7 april 2020), kon alleen stikstofdepositieruimte worden aangevraagd en gereserveerd voor woningprojecten in circa 100 met name genoemde gemeenten met een groot woningtekort (in het noorden alleen Groningen). Vanaf 8 april tot en met 5 mei 2020 kunnen GS alleen depositieruimte reserveren voor woningen in een van die 100 gemeenten of voor woningbouwprojecten van tenminste 100 woningen. Vanaf 8 mei 2020 kan voor alle aangevraagde woningbouwprojecten depositieruimte worden gereserveerd.
Eerst komt, eerst maalt
De stikstofruimte in het registratiesysteem wordt door GS gereserveerd op basis van volgorde van binnenkomst van de aanvragen. Wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Bouwers die depositieruimte willen claimen, kunnen dat op twee manieren doen. Ze kunnen een omgevingsvergunning aanvragen voor hun woningbouwproject (bij B&W) of een natuurvergunning (bij GS). Als je ervoor kiest om een omgevingsvergunning aan te vragen bij B&W voor een project met stikstofuitstoot, zorg er dan voor dat B&W die aanvraag zo snel mogelijk bij GS melden. Pas na ontvangst van de aanvraag door GS kan depositieruimte voor een project gereserveerd.
Drempel
Het stikstofregistratiesysteem is een van de juridisch oplossingen die de Spoedwet Aanpak Stikstof sinds 1 januari 2020 mogelijk maakt. Of het op korte termijn echt een oplossing is, valt nog te bezien. Dat staat of valt met de stikstofwinst die de bronmaatregelen gaan opleveren.
De Spoedwet Aanpak Stikstof biedt ook de juridische basis voor een oplossing waar de bouwpraktijk halsreikend naar uitkijkt, namelijk het invoeren van een drempel; voor een project met een stikstofemissie beneden de drempel is dan geen natuurvergunning meer nodig. Zo’n drempel biedt helderheid en soelaas. Het is te hopen dat die er snel komt, maar aan invoering ervan kleven nu nog de nodige juridische haken en ogen.