Spring naar inhoud

Schade aan aandelen

Regelmatig tref ik klanten die vinden dat schade toegebracht aan hun BV leidt tot schade aan hun aandelen. Die zijn in waarde gedaald door de schade toegebracht aan de vennootschap. Dat is een misverstand, want tegenover de schade voor de BV staat een vordering van de BV op de veroorzaker van de schade. Recht is soms net wiskunde. Maar wat als de BV door al die schade failliet is gegaan? Dan kan de curator de schade verhalen op de veroorzaker. In feite niet anders.

Alleen in de situatie dat je zou kunnen stellen dat het gedrag van de veroorzaker van de schade gericht is op de aandeelhouder zélf, kan die aandeelhouder een vordering instellen tegen de veroorzaker. Dat is een uitzonderlijke situatie, maar het komt voor. En dan zijn de feiten ook meestal zeer bijzonder.

Totale vermogen in onderneming

In de kwestie van het teloor gegane bouwbedrijf Midreth (onder andere ten tijde van zijn ondergang de bouwer van de badkuip aan het Stedelijk Museum in Amsterdam) was de situatie dat de aandeelhouder, zoals zo vaak, zeer verweven was met zijn onderneming. Pensioen, persoonlijke borgtocht jegens de financierende bank, zijn gehele vermogen zat er in. Toen de crises van de jaren 2008 en verder zich aandienden was het niet meer te houden en moest er steeds geld, zeer veel geld, bij om een faillissement te voorkomen.

Op enig moment eist de bank een fee van € 2 miljoen voor een kredietuitbreiding van € 7,5 miljoen voor een periode van 10 maanden. En kort daarna, samen met andere financiers die bijsprongen, een fee van € 20 miljoen voor een kredietuitbreiding van … € 20 miljoen. Ja, echt waar! En dat is niet alles. Met die kredietuitbreiding eisten de financiers ook dat de aandeelhouder 60% van de aandelen aan hen overdeed voor een euro. Niet lang daarna failleert Midreth.

Zorgplicht van de bank

Op banken rust een zorgplicht. Dat is genoegzaam bekend. De exorbitante fees, in samenhang met de gedwongen aandelenoverdracht (en nog wat andere kwesties die te ver voeren om nu te behandelen), zijn voor de rechter aanleiding om de bank een veeg uit de pan te geven. Juist in een noodsituatie waarin de aandeelhouder in een afhankelijke positie verkeert, moet zorgvuldigheid worden betracht en moet misbruik worden vermeden (misbruik mag nooit, maar dat terzijde).

De rechter geeft de aandeelhouder de gelegenheid om in een andere procedure te bewijzen dat hij schade heeft die bestaat uit het feit dat hij een mogelijke waardevermeerdering van de verplicht overgedragen 60% van de aandelen mist. Schrale troost en vrij kansloos, lijkt mij. De vennootschap is immers failliet gegaan en het is maar zeer de vraag of een andere financiering dat had kunnen voorkomen. Schade aan aandelen, het blijft lastig.