Verplichte deelneming bedrijfstakpensioenfonds
Een veel voorkomende discussie binnen de pensioenwereld gaat over de werkingssfeer van de verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen. De beoordeling daarvan staat los van de Wet toekomst pensioenen (WTP) en heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het pensioenlandschap. Immers, de verplichte bedrijfstakpensioenfondsen moeten de werkingssfeer van de sector waarin zij opereren omschrijven. Veelal zijn die definities overgenomen van de cao's die voor die sectoren gelden. De sociale partners vragen vervolgens de minister om verplichtstelling voor de bedrijfstakpensioenen uit te spreken voor de hele sector.
Verplichting voor werkgevers
Het voorgaande betekent dat een werkgever die onder de definitie van die bedrijfstakomschrijving valt, verplicht is om mee te doen aan de pensioenregeling van het bedrijfstakpensioenfonds. Echter, de definities en omschrijvingen van een bedrijfstak of een sector zijn vaak voor verschillende interpretaties vatbaar.
Vaste jurisprudentie van de Hoge Raad geeft aan dat de interpretatie van zulke regelingen in beginsel op een zogenaamde grammaticale wijze dient plaats te vinden. Immers, de individuele werknemers en werkgevers zijn niet betrokken geweest bij die afspraken en de enige manier waarop zij dat goed kunnen interpreteren is de grammaticale dan wel tekstuele interpretatie. Wel mag volgens de Hoge Raad rekening worden gehouden met de context van zo’n regeling en elders in de regeling gebruikte bewoordingen.
Vooruitgang en uitdagingen bij nieuwe ontwikkelingen
De definities die worden gehanteerd sluiten niet altijd aan bij de nieuwe ontwikkelingen. Een goed voorbeeld zijn internetplatforms zoals Uber, Deliveroo of Booking. Zo heeft Booking tot aan de Hoge Raad strijd gevoerd over de vraag of zij onder het bedrijfstakpensioenfonds voor de reisbranche valt. Booking vond van niet (Booking vindt zichzelf een IT bedrijf), maar het bedrijfstakpensioenfonds vond van wel. Uiteindelijk kreeg het bedrijfstakpensioenfonds gelijk. De Hoge Raad oordeelde dat Booking kan worden gezien als een reisorganisatie en dat Booking in feite bemiddelt bij het tot stand komen van een reisovereenkomst en daarvoor commissie ontvangt. Dat Booking vooral met internet en slimme algoritmes werkt (waarbij vooral IT-personeel betrokken is die niets weten van de reisbranche) maakte dat niet anders.
Waarschijnlijk zullen de sociale partners, gelet op de nieuwe ontwikkelingen en opkomende platforms proberen om die definities te hernieuwen, maar er zullen altijd discussies blijven over de interpretatie van dergelijke definities. Het belang daarvan is groot omdat verplichte deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds aanzienlijke financiële gevolgen kan hebben voor de werkgever.
PlasBossinade, dé pensioenrechtadvocaten van Noord-Nederland